Witamy! Jak tam życie? Hello! How’s life?
Wiemy, że czujecie lekki niedosyt po ostatnim wpisie związanym z najpopularniejszymi odmianami języka angielskiego – British English oraz American English, dlatego przychodzimy do Was z dawką świeżutkich informacji. Mimo że nie da się ukryć realnego funkcjonowania amerykańskiego systemu języka angielskiego i charakterystycznych cech, które nabył on za Oceanem Spokojnym, niektórzy posiadają odmienne zdanie na ten temat.
Faktem jest natomiast, że nie jeden specjalista uważa, chociażby wymowę amerykańską za bardziej konserwatywną od brytyjskiej, ze względu na historyczne powiązania i wiele pokrewieństw z brytyjską angielszczyzną z XVIII wieku.
W takim razie co jeszcze różni te dwie kluczowej językowe odmiany?
Gramatyka
Użycie czasów Present Perfect i Past Simple
Nauczyliśmy się w szkołach, że czas Present Perfect jest wykorzystywany, aby mówić o przeszłej czynności, która jest uważana za istotną dla teraźniejszości. To charakteryzuje brytyjską odmianę języka. Tak samo Present Perfect można stosować i w amerykańskiej odmianie, ale zamiast niego praktycznie wszyscy używają Past Simple, ponieważ uważają czynność po prostu za zakończoną.
Kiedy my wynosimy ze szkoły wiedzę, że przysłówki already, just i yet praktycznie zawsze łączą się z Present Perfect, Amerykanie nie do końca się do tego stosują.
Odmiana czasowników nieregularnych – Irregular verbs
W brytyjskiej odmianie języka angielskiego wiele czasowników w czasie przeszłym przybiera formę nieregularną i pojawia się w spisie irregular verbs znajdującym się najczęściej na końcu podręczników do edukacji. W międzyczasie Amerykanie uznają część z nich za regularne, dodając jedynie końcówkę -ed. Przykładowo:
dream – dreamt – brytyjski; dreamed – amerykański
burn – burnt – brytyjski; burned – amerykański
learn – learnt – brytyjski; learned – amerykański
Niesamowitym zjawiskiem jest również odmiana słowa „get”, które w brytyjskim angielskim pojawia się w formie get – got – got, ale w amerykańskim get – got – gotten. Obydwie formy są powszechnie znane od czasów istnienia Middle English, czyli XI-XV wiek – czas rozwoju języka średnioangielskiego. Mimo to Ameryka Północna od wielu lat preferuje uroczo brzmiące „gotten”.
Pamiętajcie, że w sformułowaniu „have got”, które mówi nam o przynależności, „have gotten” będzie zawsze błędne. Jednakże, jeśli mowa już o tym połączeniu wyrazowym, to Amerykanie bardzo często omijają słowo „got” i zamiast powiedzieć ‘I have got a brother’ powiedzą ‘I have a brother’.
Leksyka
W przestrzeni leksyki chyba najłatwiej zobaczyć wyjątkowość tych dwóch odmian językowych, których korzenie sięgają tej samej wyspowej gleby. Oczywiście, że istnieją miliony słów, które zarówno w British English, jak i American English funkcjonują w ten sam sposób, ale dlaczego by nie docenić właśnie tych różnic, które nadają każdemu z nich swoistej oryginalności? Warto zwrócić uwagę właśnie na te, które towarzyszą nam w codziennym życiu, a czasem potrafią skomplikować nawet zamówienie w restauracji.
jesień – autumn (BrE) / fall (AmE)
ciastko – biscuit (BrE) / cookie (AmE)
blok mieszkalny – block of flats (BrE) / apartment building (AmE)
bagażnik – boot (BrE) / trunk (AmE)
frytki – chips (BrE) / fries (AmE)
Jak możecie sami zauważyć, amerykańska odmiana języka angielskiego, to nie błędy, ale dowód na rozwój kultury i tego, jak jej przedstawiciele komunikują się – między sobą oraz ze światem zewnętrznym. Zwróćcie uwagę, że nawet w Polsce mamy tysiąc określeń na kapcie służące do chodzenia po domu – ciapy, papcie, pantofle, bambosze, pepegi.
Język jest żywy, dopóki jest wykorzystywany, a jak będziemy go wykorzystywać prawidłowo, czyli z szacunkiem do drugiego człowieka, to na pewno pomoże nam nadążać za globalnym rozwojem i zmianami, które szykuje dla nas przyszłość.
Stay tuned!
Touch of lexis:
Sense of humour – Poczucie humoru
Preposition – Przyimek
Blurred boundaries – Zamazane granice
Exceptional – Wyjątkowy
Mind your language! – Bacz na słowa! (używane w celu zwrócenia komuś uwagi, aby przestać mówić niewłaściwe rzeczy)